Porno en politiek

Hoe zat het met porno en seks in het midden van de vorige eeuw? Midden jaren '60 zou zich een seksuele revolutie voltrekken. Samen met andere revoluties. In België begon dat al in mei 1966. Studenten aan de universiteiten van Leuven en Gent kwamen op straat. Het ging meestal over alles behalve seks maar over "Walen buiten" of wat later: "Bourgeois buiten". Toch valt ook in België een en ander te noteren over een streven naar seksuele emancipatie in de studentenbeweging van toen.

In februari 1967 publiceerde het studentenblad "Ons Leven" een 'seks-aflevering'. Maar de academische overheid struikelde over het brave aankaarten van pedofiele praktijken in katholieke internaten. Maar ze had het evenzeer moeilijk met het hoofdartikel van hoofredacteur Ludo Martens die een studentenvakbeweging verdedigde onder de kop: "Weg met de Vlaamse Beweging". Ludo Martens werd uitgesloten en zou naar Gent gaan om verder te studeren. Studentenleider Paul Goossens (foto) vertelt in Humo: "Je wist dat er herrie van zou komen, ook met onze eigen achterban". Tot zover de seksuele revolutie in het Leuven van de jaren '60.

Intussen hadden ook de Gentse studenten de pornografie ontdekt. Renaat Willockx (foto), een van de studentenleiders vertelt: “De revolte van maart '69 was eigenlijk een samenloop van omstandigheden. Het cultureel convent plande een avond over de zin of onzin van pornografie. Daar zouden een aantal prominenten komen spreken, elk vanuit hun eigen discipline. Etienne Vermeersch vanuit het morele standpunt, Broeckx vanuit kunsthistorisch standpunt en Bultinck, een advocaat, over het juridische aspect van porno. De organisatoren hadden voor deze avond materiaal vanuit de porno-industrie verzameld, waaronder films en dia's (foto). Maar de rector besloot dat enkel dia's van erotische Romeinse en Griekse kunstwerken mochten vertoond worden."

Eigenlijk was het louter toeval dat er protest uitbrak rond deze bijeenkomst. Willockx: "Normaal gezien hadden wij, een groep van 400 studenten, die avond iets anders op de agenda. Als afsluiter van een studiedriedaagse zouden er een aantal studenten uit Parijs komen spreken. Maar zij kwamen uiteindelijk toch niet opdagen, dus trokken we met die 400 studenten naar de debatavond over pornografie. Wij pikten niet dat de rector een verbod had opgelegd en besloten de avond niet te laten doorgaan. We stemden in de volgende dag te protesteren tegen het dictatoriaal optreden van de academische overheid. Als protestactie hebben wij de dag nadien het rectoraat bezet. De hoofdingang was afgesloten, maar wij zijn binnengekomen langs een zijdeur, die we hadden ingebeukt. Op die manier openden we de grote deur. Daardoor werden wij beschuldigd van huisvredebreuk door middel van inbraak. De protesterende studenten werden hardhandig door de politie verwijderd. Dat was het begin van een hele revolte die 10 à 15 dagen geduurd heeft.” Ook Renaat Willockx vloog van de universiteit.

Er was wel degelijk een probleem, herinnert Willockx zich: “Jazeker. In de periode dat men mij uitsloot van de universiteit waren er in de tijdspanne van één jaar nog een heel aantal andere gevallen die zich voordeden. Jef Geeraerts kreeg problemen nadat hij in Gangreen had geschreven over zijn seksuele escapades in Congo. Er werden ook films verboden. En een professor aan de universiteit van Leuven, Bundervoet, werd het zwijgen opgelegd omdat hij afwijkende ideeën verkondigde.”

Heeft het allemaal iets uitgehaald? Renaat Willockx is zeker van wel: “In mijn tijd was de grote discussie nog of mensen wel mochten vrijen voor het huwelijk. Dat was toen nog zeer controversieel. Laat staan dat je kon gaan samenwonen zonder te huwen. Dat was zelfs een echte schande. Op dat vlak is er veel veranderd. Jongeren kunnen nu wel een verhouding hebben waarin zij samen slapen, samen vrijen, samen wonen zonder te huwen en vooral zonder dat daar iemand problemen mee heeft. Langs de andere kant is het wel zo dat wij in de periode van de jaren zestig experimenteerden met seksualiteit omdat het ten eerste allemaal nieuw was en ten tweede omdat de pil net was uitgevonden. Vanaf dat moment kreeg je een beweging waar ook de vrouwen konden zeggen “ja” of “neen”. Zij hadden vanaf dat moment veel meer hun eigen keuzes in handen. En het betekende dus ook dat zij makkelijker tot seks konden over gaan dan vroeger. De eeuwige dreiging van zwanger te worden viel weg.”

Er kwam ook meer democratie, en een groter bewustzijn van de problemen in de wereld. Willockx: “De universiteiten zijn gedemocratiseerd. Tijdens de jaren zestig kwam men vooral op tegen de dictatuur van de professoren, omdat de studenten geen enkele inspraak hadden. Dat is veel verbeterd. Daar waar vroeger geen enkele tegenspraak geduld werd van studenten, aanvaardt men die nu wel. Vroeger was de professor een heilige. Hij was de heerser, de keizer van zijn faculteit. Zoals nu vanuit vredesbewegingen protest is tegen de oorlog in Irak, waren wij, op een gelijkaardige manier, ook gemobiliseerd tegen de oorlog in Vietnam. En tot slot startten tijdens de jaren zestig ook de Dolle Mina's, de vrouwenbeweging, met thema's rond abortus. Veel van hun eisen zijn er door gekomen, wat een goede zaak is.”

Het volledige interview met Renaat Willockx lees je hier.